Ballkani Perëndimor përbën një rajon kyç për balancat gjeopolitike dhe gjeostrategjike globale, si dhe një fushë shahu politike që është vendimtare dhe me interes për gjithnjë e më shumë Shtete, përfshirë Italinë.
Një pjesë themelore e këtij mozaiku rajonal është padyshim Shqipëria, një Vend që përbën një urë lidhëse drejt dimensionit euroatlantik dhe perëndimor dhe përfaqëson një portë të privilegjuar për të forcuar praninë italiane në zonën e Ballkanit, territorit më të afërt me ne.
Nisur nga natyra e tij strategjike, Vendi i Shqiponjave ka qenë gjithmonë një prioritet në politikën e jashtme italiane, siç dëshmohet nga lidhjet e ngushta dypalëshe dhe marrëdhëniet e forta që ekzistojnë jo vetëm në rrafshin tregtar, ku Italia është partneri i parë, por edhe në atë politik, ekonomik, kulturor dhe shoqëror, të cilat ndihmohen për më tepër edhe nga afërsia gjeografike dhe arsyet historike.
Tirana është një partner themelor rajonal edhe në çështjet e mbrojtjes dhe të sigurisë, në të cilat roli i Romës spikat për nga rëndësia. Mjafton të kujtojmë angazhimin në luftën kundër krimit të organizuar dhe trafikut të lëndëve narkotike, si dhe arsimimin dhe trajnimin e Forcave të Armatosura shqiptare për të nxitur shkëmbimin e njohurive, sa për të përmendur vetëm disa nga sektorët e shumtë.
Italia dhe Shqipëria përfitojnë reciprokisht nga ky bashkëpunim, para së gjithash në arritjen e sigurisë së mëtejshme në Ballkanin Perëndimor: Vendi i Shqiponjave është vendimtar për Italinë, e cila mbështet rritjen e numrit të vendeve anëtare të BE-së që lagen nga Deti Mesdhe, me qëllim përballimin e sfidave dhe kërcënimeve për sigurinë që vijnë nga teatrot aktualisht tejet të nxehta, si Lindja e Mesme dhe zona e konfliktit ruso-ukrainas.
Marrëdhëniet e shkëlqyera mes dy Shteteve u theksuan më tej më 4 mars 2024, me rastin e përurimit të bazës së re ajrore të NATO-s në Kuçovë; me këtë rast, ku ishin të pranishëm Ministri italian i Mbrojtjes, Guido Crosetto, dhe autoritetet më të larta shqiptare, u theksua edhe një herë bashkëpunimi midis Romës dhe Tiranës në fushën e mbrojtjes, si dhe angazhimi i përbashkët për sigurinë, bashkëpunimin dhe zhvillimin e rajonit. Kjo bazë përfaqëson një vend që do t’i hapë udhë nismave të përbashkëta në fushën e mbrojtjes, trajnimit profesional dhe përballimit të emergjencave.
Shqipëria, duke iu bashkuar qëndrimeve ndërkombëtare euroatlantike, fiton peshë gjeopolitike dhe njëkohësisht konsiderohet strategjike nga vetë NATO: në fakt, në marsin e vitit të kaluar ish-Sekretari i Përgjithshëm, Jens Stoltenberg, pas një takimi me Presidentin shqiptar Bajram Begaj, theksoi rolin kyç të Shqipërisë në promovimin e stabilitetit dhe bashkëpunimit në Ballkanin Perëndimor, një rajon me rëndësi strategjike për NATO-n, anëtare e së cilës Shqipëria është që nga viti 2009.
Shkrimtari Ismail Kadare ka shkruar se “nuk ka kontinente të tjera të mundshme për shqiptarët përveç Evropës” dhe pikërisht bashkëpunimi midis Romës dhe Tiranës në sektorin e mbrojtjes përbën një hap të mëtejshëm për të lehtësuar hyrjen e Shqipërisë në BE: bashkëpunimi italian në fushën e drejtësisë dhe sinergjitë e krijuara në çdo fushë ministrore dëshmojnë vullnetin italian për t’u pozicionuar si mbështetës dhe lehtësues i rrugës së Shqipërisë drejt Evropës. Gjithashtu, qëndrimi i Shqipërisë në të njëjtën linjë me qëndrimet e Brukselit për sa i përket politikës së jashtme dhe sigurisë së përbashkët e bën atë një faktor stabiliteti në rajon.
Edhe Ministri i Jashtëm italian, Antonio Tajani, shtatorin e kaluar foli në Senat për “ribashkimin e Evropës” (duke përmendur zgjerimin e saj drejt rajonit të Ballkanit), i cili pa Ballkanin Perëndimor do të ishte gjithashtu i paplotë dhe do ta linte këtë zonë nën ndikimin e Vendeve të tjera rivale dhe armiqësore.